Historia diamentów jest długa i niezwykle barwna – zawsze były oznaką bogactwa i władzy, również dziś świadczą o wysokim statusie społecznym i materialnym właściciela. Co więcej, mawia się, że klejnoty te są najlepszymi przyjaciółmi kobiet. Starożytni Grecy traktowali kamień ze specjalną czcią, wierząc, że ma on niezwykłą moc. Choć minęło kilka epok, diament wciąż cieszy się uznaniem – jest wykorzystywany nie tylko przez branżę jubilerską, lecz także stał się formą inwestycji. Trzeba jednak pamiętać, że kamień kamieniowi nierówny, a do najcenniejszych zaliczane są diamenty kolorowe. Dlaczego są tak wartościowe?

Czy w każdy diament warto inwestować?

W portfelach inwestorów można znaleźć złoto oraz diamenty. Popularność tego rodzaju inwestycji od wielu lat utrzymuje się na podobnym, wysokim poziomie. Są doceniane zwłaszcza w dobie kryzysu. Choć pandemia koronawirusa spowodowała zmniejszenie wydobycia tego kamienia w stosunku do ubiegłego roku o około 18%, inwestowanie w niego wciąż jest popularną metodą dywersyfikacji portfela. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy wydobyty kamień ma odpowiednią wartość i jest cenny z punktu widzenia osoby inwestującej.

Ze wszystkich wydobytych diamentów jedynie około 20% może zostać wykorzystane w branży jubilerskiej lub stać się przedmiotem inwestycji. Szacuje się, że aż 80% kamieni nie będzie użytych do wytworzenia biżuterii, nie ma również żadnej wartości dla inwestorów. Takie diamenty są zbyt małe, a ich jakość często jest jedynie zbliżona do jakości jubilerskiej. Wśród odsetka kamieni o odpowiednich cechach, kolejne kilka procent stanowi wyjątkowo atrakcyjny nabytek zarówno z punktu widzenia złotnika, jak i osób poszukujących dobrego sposobu na lokowanie kapitału.

Diamenty w kolorach fantazyjnych trafiają się niezwykle rzadko. Z tego względu ich ceny osiągają niebotyczne kwoty. Aż 99,9% kamieni o jakości jubilerskiej to diamenty bezbarwne. Natura stworzyła jednak odmianę czerwoną, zieloną, niebieską, a nawet czarną.

Kolorowe diamenty – wyjątkowe kamienie

Choć trudno znaleźć dokładne dane na temat ilości wydobytych diamentów w poszczególnych kolorach, specjaliści twierdzą, iż wśród 1 000 karatów tylko 1 karat to kamienie kolorowe. Jest to zaledwie 0,1%. Nic dziwnego, że diamenty najrzadsze są również najdroższe, a co się z tym wiąże – najbardziej pożądane. Co ciekawe, wręcz niemożliwe jest znalezienie dwóch identycznych kamieni kolorowych.

Diamenty żółte – najpopularniejsze kamienie kolorowe

Najczęściej występujące kolorowe diamenty mają barwę żółtą. Statystycznie stanowią one 76% wydobytych kamieni szlachetnych tego rodzaju. Wartość diamentu wzrasta wraz ze stopniem intensywności koloru. Intensywność informuje, jaka jest relacja nasycenia barwy i jej ton. Najbardziej pożądane są kolory o największym nasyceniu – intensywność Vivid.

Intensywność koloru diamentów kolorowych wg klasyfikacji opracowanej przez Amerykański Instytut Gemmologiczny GIA obejmuje 9 stopni:

1. FAINT – słabe nasycenie
2. VERY LIGHT – bardzo jasne nasycenie
3. LIGHT – jasne nasycenie
4. FANCY LIGHT – fantazyjne jasne nasycenie
5. FANCY – fantazyjne nasycenie
6. FANCY INTENSE – fantazyjne intensywne nasycenie
7. FANCY VIVID – fantazyjne żywe nasycenie. Najbardziej pożądane wśród kupujących.
8. FANCY DEEP – fantazyjne głębokie nasycenie
9. FANCY DARK – fantazyjne ciemne nasycenie

Rysunek 1. Intensywność barwy żółtej (Yellow)

Źródło: Diamenty w kolorach fantazyjnych – charakterystyka walorów inwestycyjnych, Marcin Potrykus

Według danych Fundacji FCRF najpopularniejszy na rynku (FCRF agreguje dane na temat żółtych, różowych i niebieskich diamentów o masie min. 1 ct) jest żółty diament w intensywności Fancy Light o masie do 1,5 karata i kształcie typu radiant. W skali roku wydobywa się około 1 700 sztuk. Sprzedawcy detaliczni wyceniają taki kamień w przedziale 3-4,7 tys. USD/ct.

Dlaczego diamenty kolorowe są droższe?

Pierwszym powodem, dla którego diamenty kolorowe są droższe, jest częstotliwości ich występowania. Na rynek trafia rocznie niecałe 300 sztuk diamentów żółtych Fancy Light o masie od 2 do 3 karatów. Ich cena sięga nawet 6 tys. USD/ct. Wszystko zależy jednak od masy kamienia, ponieważ przy wzroście o 1 karat cena może podskoczyć o 10-30% za 1 ct. Za kamień o wielkości 3-4 karatów trzeba już zapłacić od 4,3 do 7,3 tys. USD/ct. Tego rodzaju diamenty są jeszcze rzadsze, a ich roczne wydobycie to około 200 sztuk.

Przykładowe parametry i ceny żółtych diamentów:

• Fancy Light o czystości VS i masie 1-1,50 ct
  • wydobycie roczne na poziomie 1 300-1 700 sztuk
  • cena 3-4,7 tys. USD za karat
• Fancy Light o czystości VS i masie 2-2,99 ct
  • wydobycie roczne na poziomie 230-290 sztuk
  • cena 3,3-6,4 tys. USD za karat
• Fancy Light o czystości VS i masie 3-3,99 ct
  • wydobycie roczne na poziomie 180-240 sztuk
  • cena 4,3-7,3 tys. USD za karat 

Najsłynniejsze żółte kamienie

Wśród najsłynniejszych żółtych kamieni wymienia się Tiffany wydobyty w roku 1878, wyceniany obecnie na 12 milionów dolarów. Diament pochodzi z RPA i ma masę 128,54 ct. W czołówce znajduje się Sun Drop także wydobyty w Afryce, o masie 110,3 ct, który został zakupiony przez anonimowego nabywcę za 12,3 mln dolarów. Do najbardziej okazałych i cennych kamieni zalicza się również diamenty Mouny, Allnatt oraz Diament Florencki, o którym słuch zaginął tuż po I wojnie światowej.

Niebieskie i różowe diamenty – piękne i rzadkie kamienie

Niebieskie diamenty to prawdziwe unikaty – w ciągu roku na całym świecie tylko 0,1% wydobytych kolorowych kamieni okazuje się tymi cennymi znaleziskami. Najczęściej pojawiającym się diamentem  o niebieskiej barwie (dane dotyczą kamieni co najmniej 1-karatowych) jest radiant o masie 1-1,5 karata i czystości IF, VS, VVS zaklasyfikowany jako Light lub Fancy Light. Taki kamień trafia się raz na rok, dwa, osiągając zawrotną cenę 100 tys. USD/ct. Jeszcze rzadziej można spotkać niebieskie diamenty o masie przekraczającej 1,5 karata. Na rynku pojawiają się co 5-6 lat. Większe kamienie to prawdziwe unikaty, do ich wydobycia dochodzi raz na kilkadziesiąt lat (około 25-30).

Podobnie wygląda sytuacja różowych diamentów (dane dotyczą kamieni co najmniej 1-karatowych) – najczęściej trafiają na rynek kamienie o masie 1-1,5 karata o kształcie radiant i czystości VS. Rocznie zostaje wydobytych nieco ponad 20 takich okazów. Ceny różowych diamentów rosną z roku na rok, a trend ten umocniło zamknięcie kopalni Argyle w Australii, która odpowiadała za niemal 90% światowego wydobycia cennych kamieni. Obecnie za różowy diament trzeba zapłacić 62-66 tys. USD/ct. Wśród najbardziej znanych okazów wymienić należy Słodką Józefinę sprzedaną za 28,5 mln dolarów. W 2017 na aukcji w Hongkongu zlicytowano różowy diament Pink Star za zawrotną sumę 71,2 mln USD.

Najbardziej pożądane kamienie

Diamenty to kamienie szlachetne, o które wcale nietrudno. Niestety większość wydobywanych okazów zostaje przeznaczona na użytek przemysłu. Tylko nieznaczna część nadaje się do celów inwestycyjnych. Wśród diamentów najbardziej pożądanych na świecie są kamienie w kolorach fantazyjnych – występują sporadycznie, co ma ogromny wpływ na ich cenę. Największe i najpiękniejsze z nich trafiały w ręce milionerów, co nie dziwi, ponieważ osiągały zawrotne sumy na aukcjach.

Popyt na kolorowe diamenty wciąż rośnie – kamienie cieszą się największą popularnością wśród nabywców pochodzących z Azji i Ameryki Północnej. Ceny klejnotów są tym wyższe, im rzadszy i większy okaz. Inwestorzy wiedzą doskonale, że to tzw. twarde aktywa, które przetrwają niejeden kryzys, a dzięki temu mogą stanowić mocne zabezpieczenie majątku.

Najrzadsze i najpiękniejsze okazy trafiają na rynek co kilka lat. Wystarczy wspomnieć, że niebieski diament o czystości VS i wielkości 1 karata udaje się pozyskać 2-4 rocznie. To oznacza, iż wśród 60 000 kolorowych kamieni tylko jeden będzie tym unikalnym. Różowe diamenty pojawiają się z większą częstotliwością – rocznie udaje się pozyskać około 23-27 sztuk. Przy światowym wydobyciu sięgającym około 22 ton kamieni, te kilkadziesiąt najbardziej wartościowych okazów to prawdziwy rarytas.